REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Należności i zobowiązania w umowie mogą być określone w walucie obcej

Tomasz Król
prawnik - prawo sektora publicznego, prawo cywilne, gospodarcze, prawo administracyjne, podatki
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od 24 stycznia 2009 r. przedsiębiorcy mogą bez prawnych przeszkód podpisywać umowy rozliczane w walutach obcych. Od tej daty przestała obowiązywać zasada walutowości, która nakazywała do rozliczeń umów przez przedsiębiorców stosować walutę polską. Tego dnia weszła w życie zmiana art. 358 Kodeksu cywilnego oraz uchylony został art. 9 pkt 1 Prawa dewizowego.

REKLAMA

Nowelizacja zniosła ograniczenie możliwości podpisywania przez przedsiębiorców umów rozliczanych w walutach obcych. Przed nowelizacją Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) wzajemne rozliczenia przedsiębiorców musiały być przeprowadzane w złotówkach (zasada walutowości) - art. 358 k.c. Pomimo że złamanie tego zakazu oznaczało nieważność umowy, w ostatnich latach przepis ten był w praktyce nieprzestrzegany przez przedsiębiorców.

REKLAMA

Istniejące wyjątki od zasady walutowości wynikały z odrębnych ustaw, np. ustawy - Prawo dewizowe. Powodowało to stan niepewności co do tego, kiedy można umowę rozliczyć np. w euro, choćby z uwagi na stale rosnącą liczbę ustaw regulujących funkcjonowanie gospodarki. Wyjątki od zasady walutowości przewidziane były m.in. przez Prawo dewizowe oraz rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych. Wyjątki wynikające z przepisów nie dotyczyły zasadniczo transakcji zawieranych przez rezydentów w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej (większe możliwości w tym zakresie miały osoby nieprowadzące działalności gospodarczej). W praktyce przedsiębiorcy często musieli się starać o uzyskanie indywidualnego zezwolenia dewizowego udzielanego przez Prezesa NBP.

Dzięki nowelizacji art. 358 k.c. możliwe jest regulowanie na terenie Polski należności związanych z działalnością gospodarczą w walucie obcej. Nie oznacza to automatycznie, że po podpisaniu umowy przewidującej uregulowanie należności w euro przedsiębiorca będzie musiał zakupić na rynku kantorowym lub w banku euro i przekazać je kontrahentowi. W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej stwierdzono:

REKLAMA

Konsekwencją wprowadzenia reguły umożliwiającej przeliczanie świadczeń w walutach obcych na złote powinno być określenie sposobu tego przeliczania (wskazanie kursu waluty) w razie braku odpowiedniego postanowienia w umowie. Dopuszczalne są tu dwie możliwości - odesłanie do zwyczaju (jak w art. 41 ust. 2 Prawa wekslowego) lub ustanowienie metody przeliczania w ustawie. Projekt proponuje to drugie - wskazanie jako właściwego (w braku regulacji w umowie czy innym źródle zobowiązania) średniego kursu NBP z dnia wymagalności długu.

Przedsiębiorca może więc po podpisaniu umowy w euro uregulować należność w złotówkach, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna nie zastrzegają zapłaty w walucie obcej. Podpisując umowę, w której zobowiązanie wyrażone jest w euro, należy więc sprawdzić, czy zawiera ona zastrzeżenie, że również płatność zobowiązania ma być dokonana w walucie obcej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Firma podpisała umowę na zakup towaru o wartości 1 mln euro. W umowie zapisano, że wartość towaru jest wyrażona w euro, ale żadna ze stron umowy nie umieściła w niej zastrzeżenia, że także płatność ma być dokonana w euro. Dlatego kupujący może według swojego wyboru zapłacić w terminie 1 mln euro lub równowartość w złotych tej kwoty, wykorzystując do jej przeliczenia kurs średni ogłaszany przez NBP z dnia wymagalności roszczenia.

Artykuł 358 k.c. nie zezwala, aby umowa wyrażona w euro została bez akceptacji drugiej strony umowy rozliczona np. w dolarach.

PRZYKŁAD

Firma kupiła towar za 1 mln euro. Wartość zobowiązania wyrażona została w euro, ale umowa nie zawierała zastrzeżenia, że płatność musi być dokonana w euro. Kupujący postanowił, że zobowiązanie ureguluje w dolarach. Jest to niemożliwe, gdyż art. 358 k.c. przewiduje w takiej sytuacji możliwość uiszczenia przez kupującego należności tylko w euro lub w złotówkach. Wbrew drugiej stronie umowy nie można wybrać dowolnej waluty do uregulowania należności.

Artykuł 358 k.c. przyznaje ważne uprawnienie wierzycielowi. Przysługuje ono tylko wtedy, gdy dłużnik popadł w zwłokę. W tym przypadku wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana. Jest to możliwe, nawet gdy umowa wyraźnie zastrzega, że płatność ma być dokonana np. w euro.

Tabela. Zasada walutowości po nowelizacji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD

Firma podpisała umowę na zakup towaru. Zapisano w niej, że płatność ma być dokonana w euro. Nabywca nie zapłacił w terminie. Sprzedawca może żądać spełnienia świadczenia w złotówkach według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej tak opisano to uprawnienie wierzyciela:

W razie dużych wahań kursu waluty, w której wyrażono świadczenie, istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że dłużnik będzie zainteresowany w opóźnianiu płatności. Jeżeli bowiem przeliczenie zostaje dokonane na dzień wymagalności, a kurs waluty obcej rośnie, dłużnik posiadający tę walutę zyskuje na zwłoce, a traci wierzyciel, który w chwili zapłaty nie będzie mógł za uzyskaną sumę w złotych nabyć tej ilości waluty obcej, na jaką opiewała umowa. Przy znacznej zmianie kursu waluty straty wierzyciela nie zrekompensują mu odsetki ustawowe za opóźnienie.

• ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo dewizowe - Dz.U. Nr 228, poz. 1506

Tomasz Król

konsultant podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA