REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa

Mach-Mockałło Anna
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Obecne warunki rynkowe, w jakich muszą funkcjonować przedsiębiorstwa, wymagają przeprowadzania wnikliwej analizy ich sytuacji finansowej. Informacje uzyskane z takiej analizy dają aktualny obraz przedsiębiorstwa. Jest to potrzebne do podejmowania decyzji bieżących i strategicznych z punktu widzenia zarówno kierownictwa, jak i odbiorców zewnętrznych.

Weryfikacja kondycji finansowej firmy to przede wszystkim jej analiza finansowa na podstawie danych ze sprawozdania finansowego. Jednak same dane bez poznania otoczenia firmy mogą wpłynąć negatywnie na ocenę jej kondycji. Dopiero analiza tzw. standingu przedsiębiorstwa, czyli danych finansowych wraz z oceną jego pozycji na rynku, daje podstawy do ustalenia wiarygodności firmy i jej możliwości ekonomicznych, co z kolei pozwala na podejmowanie różnych strategicznych decyzji.

REKLAMA

Wstępną fazą oceny kondycji przedsiębiorstwa jest analiza danych pochodzących ze sprawozdania finansowego.

Schemat. Analiza przedsiębiorstwa

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Analiza danych pochodzących ze sprawozdania finansowego w głównej mierze opiera się na tzw. analizie wskaźnikowej. Dokonywana jest w różnych układach, tzw. pionowym, poziomym oraz w czasie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Analiza wskaźników w czasie wskazuje na zachodzące w przedsiębiorstwie zmiany. Najczęściej przeprowadza się ją na podstawie danych z dwóch lat, gdyż w takim układzie sporządzane są sprawozdania finansowe. Jednak bardziej miarodajna jest ocena danych z okresu od trzech do pięciu lat. Należy pamiętać, że informacje pochodzące ze sprawozdania finansowego są danymi historycznymi pozwalającymi na porównanie rezultatów działalności przedsiębiorstwa. Analiza porównawcza może być przeprowadzona w ramach jednego przedsiębiorstwa, jak również między różnymi jednostkami działającymi w podobnej branży.

Analiza struktury określa relacje poszczególnych wielkości będących przedmiotem analizy i pozwala na ustalenie ich procentowego udziału w wielkości ogółem, której są częścią składową. Przeprowadzana jest na podstawie bilansu, który prezentuje stan majątku jednostki (aktywa) i źródła jego finansowania (pasywa). Może być przeprowadzana między aktywami, pasywami lub między aktywami i pasywami. Podczas badania należy ustalać wskaźniki relacji, które przedstawiają zależności między poszczególnymi składnikami bilansu.

Analiza struktury aktywów pokazuje, z jakich elementów składa się majątek przedsiębiorstwa i jak one wpływają na efektywność jego zarządzania.

Rozpatrując strukturę majątku przedsiębiorstwa, należy ustalić:

•  w czym jest ulokowany majątek przedsiębiorstwa, czyli z jakich elementów się składa i jakie są ich rozmiary,

•  jakie występują relacje między składnikami majątku,

•  jakie wystąpiły zmiany w strukturze majątku i co było ich przyczyną,

•  czy struktura majątku odpowiada potrzebom przedsiębiorstwa,

•  jaki jest wpływ struktury majątku na zdolność przedsiębiorstwa do osiągania zysku.

Podstawowym wskaźnikiem oceny struktury majątku jest udział majątku trwałego i obrotowego w majątku całkowitym przedsiębiorstwa.

Wskaźnik majątku trwałego należy obliczać według następującego wzoru:

Poziom tego wskaźnika nie powinien być zbyt wysoki, ponieważ świadczyłoby to o tym, że przedsiębiorstwo ma niską zdolność dostosowywania się do zmian w otoczeniu. Poza tym posiadanie wysokiego majątku trwałego przyczynia się do powstawania wysokich kosztów stałych w postaci amortyzacji oraz świadczy o dość niskiej zdolności majątku do osiągania zysku. Trzeba jednak podkreślić, że jeśli wzrost majątku trwałego był zaplanowany przez przedsiębiorstwo np. w celu dostosowania się do potrzeb rynkowych, wówczas należy to ocenić pozytywnie.

Wskaźnik majątku obrotowego mierzy się wzorem:

Z punktu widzenia przedsiębiorstwa struktura majątku zdominowana przez majątek obrotowy jest korzystniejsza, ponieważ majątek ten:

•  w większym stopniu wpływa na wzrost przychodów ze sprzedaży i poprawę obrotowości majątku,

•  przyczynia się do wzrostu zysku na sprzedaży,

•  poprawia płynność finansową majątku,

•  stwarza lepsze możliwości dostosowania majątku do potrzeb rynku.

Są to dwa podstawowe wskaźniki służące do oceny struktury majątku. W podobny sposób można obliczać wskaźniki procentowego udziału każdego pojedynczego składnika majątku trwałego lub obrotowego.

Poziom majątku trwałego zależy w dużej mierze od profilu działalności przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwach produkcyjnych poziom majątku trwałego może być wyższy niż w przedsiębiorstwach usługowych.

Analizując strukturę kapitałów, można uzyskać informację, czym jest finansowany majątek oraz czyją stanowi własność. Dlatego należy rozpocząć od poznania kryterium własności kapitałów. Można tu wykorzystać dwa wskaźniki: wskaźnik udziału kapitałów własnych i wskaźnik udziału kapitałów obcych w stosunku do kapitałów całkowitych.

Tabela 1. Przykładowe wskaźniki struktury kapitałów własnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

Wskaźnik udziału kapitałów własnych w kapitałach całkowitych wyraża stopień samofinansowania przedsiębiorstwa. Jego wysoki poziom świadczy o stabilnych podstawach finansowych przedsiębiorstwa oraz o jego niezależności. Jest to dobra informacja dla wierzycieli, którzy są lepiej chronieni przed ponoszeniem strat. Natomiast wskaźnik udziału kapitałów obcych informuje o rozmiarach zadłużenia przedsiębiorstwa. Jego zbyt wysoki poziom zwiększa ryzyko finansowe przedsiębiorstwa.

Podobnie jak w przypadku wskaźników struktury majątku, również analizę struktury kapitałów można przeprowadzać dla każdego pojedynczego składnika kapitałów własnych lub obcych.

Tabela 2. Przykładowe wskaźniki struktury kapitałów obcych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wskaźniki struktury kapitałów własnych czy obcych mogą być sporządzone bardziej szczegółowo i w różnych relacjach, np. w stosunku do kapitałów własnych czy kapitałów obcych.

Sama analiza majątku i kapitałów może być niewystarczająca do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Dlatego dodatkowo należałoby zbadać wzajemne powiązania między poszczególnymi składnikami majątku i źródłami ich finansowania. Pozwoli to ustalić zdolność podmiotu gospodarczego do spłaty zobowiązań. Podstawę stanowi tu złota zasada bilansowa. Opisuje ona trzy podejścia (stopnie pokrycia) do finansowania aktywów kapitałami.

•  Pierwszy stopień pokrycia:

Bezpieczny poziom tego wskaźnika powinien kształtować się w okolicach jedności lub ją przekraczać. Przy takim poziomie całe aktywa trwałe finansowane są kapitałami własnymi, co świadczy o niezależności finansowej przedsiębiorstwa. Trzeba zaznaczyć, że wartość tego wskaźnika będzie inna dla firm produkcyjnych charakteryzujących się dużym udziałem w majątku aktywów trwałych, a inna dla firm handlowych, w których udział majątku trwałego jest znacznie niższy.

•  Drugi stopień pokrycia:

Jak wynika z powyższego wzoru, źródłem finansowania majątku trwałego, obok kapitałów własnych, mogą być również zobowiązania długoterminowe. Wartość tego wskaźnika powinna kształtować się powyżej jedności. Oznacza to, że kapitały stałe (kapitały własne + zobowiązania długoterminowe) powinny w pełni finansować aktywa trwałe oraz częściowo obrotowe.

•  Trzeci stopień pokrycia:

Wskaźnik ten powinien być większy bądź równy jedności. Oznacza to, że kapitał stały finansuje aktywa trwałe oraz długoterminowe aktywa obrotowe.

Z definicji złotej zasady bilansowej wynika definicja kapitału pracującego (kapitału obrotowego netto). Stanowi on pewien element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Kapitał pracujący można obliczać dwoma sposobami:

kapitał pracujący = kapitał stały - aktywa trwałe

lub kapitał pracujący = aktywa obrotowe - zobowiązania krótkoterminowe

Kapitał pracujący może być dodatni, zerowy lub ujemny. Dodatni kapitał pracujący oznacza, że istnieje część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe. Świadczy to o dobrej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, które część swoich aktywów obrotowych finansuje kapitałem własnym i (lub) zobowiązaniami długoterminowymi. W takiej sytuacji można dodatkowo obliczyć wskaźnik udziału kapitału pracującego w finansowaniu majątku obrotowego (kapitał pracujący: aktywa obrotowe x 100%). Im większy udział kapitału pracującego w finansowaniu aktywów obrotowych, tym sytuacja przedsiębiorstwa jest korzystniejsza.

Zerowy kapitał pracujący jest rzadkim zjawiskiem. Oznacza on, że aktywa obrotowe są w pełni finansowane zobowiązaniami krótkoterminowymi. Ważne jest wtedy, aby aktywa te nie miały charakteru długoterminowego i by były płynne.

Ujemny kapitał pracujący świadczy o niekorzystnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, które może mieć problemy z bieżącą płynnością.

Wskaźniki wykorzystywane do analizy finansowej można podzielić na pięć grup:

•  Wskaźniki płynności - mierzą zdolność jednostki do spłaty bieżących (krótkoterminowych) zobowiązań finansowych.

•  Wskaźniki sprawności - mierzą efektywność wykorzystywanych zasobów firmy. Określają, jak szybko jednostka obraca poszczególnymi składnikami aktywów i jak szybko spłaca swoje zobowiązania.

•  Wskaźniki zadłużenia - określają stopień zadłużenia firmy w relacji do różnych grup aktywów lub kapitałów. Im wyższy jest poziom zadłużenia, tym większe ryzyko finansowe towarzyszy działalności gospodarczej.

•  Wskaźniki rentowności - mierzą zdolność całego przedsiębiorstwa lub jego poszczególnych składników majątkowych, kapitałów do generowania zysku.

•  Wskaźniki rynku kapitałowego są istotne dla inwestorów. Pomagają im w podejmowaniu decyzji związanych z lokatami inwestycyjnymi.

Tabela 3. Zestaw wskaźników najczęściej wykorzystywanych do analizy finansowej przedsiębiorstwa

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło:opracowano na podstawie A. Rutkowski, „Zarządzanie finansami”.

Gdzie można znaleźć sprawozdania finansowe analizowanego przedsiębiorstwa?

Sprawozdania finansowe jednostek podlegających badaniu przez biegłego rewidenta są publikowane w Monitorze Polskim B. W przypadku natomiast jednostek, które nie mają ustawowego obowiązku ogłaszania i publikowania swoich sprawozdań, do analizy można wykorzystać sprawozdania statystyczne F01 (rachunek zysków i strat z elementami bilansu) oraz F02 (pełny bilans oraz rachunek zysków i strat).

Wymienione wskaźniki mogą być wykorzystywane, w zależności od potrzeb, przez wiele podmiotów.

Anna Mach-Mockałło

specjalista ds. finansowych

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA