REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dlaczego warto dokonywać fuzji i przejęć

REKLAMA

Dokonując fuzji i przejęć, można doprowadzić do szybkiego rozwoju przedsiębiorstwa. Jednak podobnie jak w przypadku innych przedsięwzięć inwestycyjnych warto najpierw przeprowadzić analizę opłacalności takiego rozwiązania.

REKLAMA


Wzrost i rozwój przedsiębiorstw są nieuniknionymi oraz koniecznymi procesami gospodarczymi. Przedsiębiorstwo może dokonywać wyboru między dwiema formami wzrostu - wewnętrznym lub zewnętrznym.

Wzrost wewnętrzny
realizowany jest poprzez inwestycje własne przedsiębiorstwa, które prowadzone są w nowo nabywane lub tworzone aktywa trwałe i obrotowe. Są one finansowane kapitałami własnymi i obcymi, wewnętrznymi i zewnętrznymi. Wzrost taki polega zatem na rozbudowie potencjału firmy, tworzeniu nowych zdolności produkcyjnych w następstwie samodzielnie podejmowanych inwestycji rzeczowych.

REKLAMA


Z kolei wzrost zewnętrzny realizowany jest przez inwestycje kapitałowe w aktywa i zasoby innych przedsiębiorstw. Fuzje i przejęcia (Mergers and Acquisitions - M&A) przedsiębiorstw są techniką realizacji tej formy inwestycji wzrostowych i jak każde przedsięwzięcie wymagają oceny efektywności ich przeprowadzenia, przede wszystkim od strony analizy wynikających z nich potencjalnych korzyści dla inwestora.


Rodzaje fuzji i przejęć


Zgodnie z kodeksem spółek handlowych (art. 492) połączenie spółek może być dokonane:

l przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej; jest to łączenie się przez przejęcie;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

l przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki; jest to łączenie się przez zawiązanie nowej spółki.


Plan połączenia powinien zawierać co najmniej:

l nazwy łączących się firm i ich siedziby

l sposób łączenia

l stosunek wymiany udziałów lub akcji

l zasady dotyczące przyznania udziałów lub akcji w spółce przejmującej albo nowo tworzonej


Dodatkowo do planu połączenia należy dołączyć m.in.:

l projekt uchwał o połączeniu spółek

l ustalenie na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki

l informację o stanie księgowym spółek

REKLAMA


Zarząd każdej z łączących się spółek sporządza na piśmie sprawozdanie uzasadniające połączenie, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, a zwłaszcza stosunek wymiany akcji lub udziałów. Plan połączenia się spółek musi być zbadany przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności. Biegły wydaje opinię przede wszystkim w zakresie właściwego ustalenia stosunku wymiany akcji lub udziałów, metod wykorzystanych do określenia stosunku wymiany i trudności związanych z wyceną akcji lub udziałów łączących się spółek.


Bazując na informacjach formalnoprawnych, można stwierdzić, że fuzja to prawne, majątkowe i kapitałowe połączenie się dwóch lub większej grupy dotychczas niezależnych podmiotów gospodarczych, z których powstaje jedno nowe przedsiębiorstwo. Transakcję tę traktuje się jak formę zawiązania trwałego współdziałania i współpracy między aktualnymi i potencjalnymi konkurentami oraz dostawcami, producentami i odbiorcami, którzy zdecydowali się wspólnie prowadzić swoją działalność na rynku, integrując swoje zasoby i umiejętności. Klasyczna fuzja najczęściej bywa nazywana konsolidacją przedsiębiorstw. Jest to rozwiązanie dwóch lub większej grupy firm i stworzenie nowego przedsiębiorstwa, które powstaje z połączenia aktywów i kapitałów likwidowanych spółek. Właściciele rozwiązywanych firm w zamian za swoje dotychczasowe udziały (akcje) otrzymują udziały (akcje) nowej spółki.


Z kolei z przejęciem jednej firmy przez drugą mamy do czynienia wówczas, gdy jedno przedsiębiorstwo nabywa udziały (akcje) innego przedsiębiorstwa i w ten sposób przejmuje kontrolę nad jego aktywami i strategią funkcjonowania.


W praktyce dość trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy dochodzi do fuzji, czy do przejęcia. Dlatego powszechnie traktuje się ocenę tych transakcji łącznie. Metody, jakimi dokonuje się oceny ekonomicznej efektywności tych transakcji, są identyczne, dlatego z finansowego punktu widzenia nie ma specjalnego znaczenia, czy ocenie podlega klasyczna fuzja czy przejęcie.


W rzeczywistości gospodarczej wyodrębnia się kilka rodzajów (form) fuzji i przejęć, głównie takich jak:

l poziome (horyzontalne), w których uczestniczą firmy wytwarzające ten sam wyrób lub świadczące podobne usługi albo działające w tym samym sektorze gospodarczym, gdzie jest zbliżony proces technologiczny produkcji. Takie fuzje i przejęcia realizowane są głównie z powodu możliwych do osiągnięcia korzyści, skali i zakresu działania, ograniczenia konkurencji, zdobycia dominującej pozycji na rynku itd.;

l pionowe (wertykalne), które powstają między podmiotami gospodarczymi stanowiącymi kolejne ogniwa cyklu działania na rynku. Są to transakcje konsolidacji dostawców, producentów i odbiorców, realizowane z motywów ograniczenia kosztów dostaw, sprzedaży i dystrybucji produktów, i w konsekwencji prowadzone dla strategii uzyskania pozycji lidera cenowego w danym segmencie rynkowym;

l konglomeratowe, które są połączeniem firm niepokrewnych, działających w odmiennych sektorach (branżach). Fuzje te realizowane są głównie w celu zmniejszenia ryzyka funkcjonowania na rynku poprzez zróżnicowanie działalności oraz wykorzystanie korzyści zakresu działania.


Można również wyróżnić fuzje i przejęcia przyjacielskie oraz wrogie. Wrogie przejęcia na ogół dokonywane są przez „podstawionych” inwestorów lub zorganizowane konsorcjum firm inwestujących w celu wyeliminowania faktycznego lub potencjalnego konkurenta.


Motywy fuzji i przejęć przedsiębiorstw


Motywy realizacji transakcji M&A dzieli się na cztery główne grupy: finansowe, rynkowe, operacyjne (techniczne) i menedżerskie. Do głównych motywów finansowych fuzji i przejęć zaliczamy:

l wykorzystanie nadwyżki zgromadzonych zasobów kapitałowych (głównie środków pieniężnych) przedsiębiorstwa inwestującego;

l przejęcie zasobów gotówki i innych cennych aktywów firmy przejmowanej;

l dążenie do obniżenia kosztu kapitału na skutek zmiany struktury finansowej;

l korzyści z osłony podatkowej powstającej z powodu zmiany struktury i wartości części kosztów, szczególnie takich jak amortyzacja i odsetki od zadłużenia;

l niedoszacowanie wartości nabywanej firmy; szczególne zagrożenie przejęciami ma miejsce wtedy, gdy wartość dowolnej spółki na rynku jest niższa niż księgowa wartość jej aktywów netto;

l zwiększenie możliwości zaciągania nowych kredytów i pożyczek na skutek nabycia firmy o niskim stopniu zadłużenia, co po konsolidacji zmieni strukturę kapitałową połączonych firm i zwiększy ich zdolność oraz wiarygodność finansową.

Motywy rynkowe
przyświecające fuzjom i przejęciom to m.in.:

l dążenie do zwiększenia udziału w rynku,

l wyeliminowanie lub ograniczenie konkurencji w sektorze,

l wejście na nowe rynki lub w nowe segmenty rynkowe,

l zwiększenie i zdywersyfikowanie zakresu działania, co zmniejsza ryzyko aktywności na niestabilnych rynkach.


Z kolei do motywów operacyjnych zalicza się:

l potencjalne korzyści z efektu synergii operacyjnej, powstające w wyniku skali działania, połączenia zasobów i umiejętności, ograniczenia kosztów operacyjnych,

l zwiększenie efektywności zarządzania poprzez zmiany w kierownictwie spółki,

l dążenie do pozyskania nowych czy też nowszych technologii, metod zarządzania, informacji o rynku itp.


W końcu motywy menedżerskie transakcji M&A to m.in. dążenie do zwiększenia swobody działania, oczekiwany wzrost wynagrodzeń, wzrost prestiżu i władzy kadry zarządzającej.


Procedura oceny efektywności transakcji fuzji i przejęć


Ocenę opłacalności M&A rozpoczyna się od analizydue diligence. Jest ona procesem odnajdywania faktów i poszukiwania prawdy o spółkach, które mogłyby uczestniczyć w planowanej transakcji. Powinna wskazywać na atuty i słabości przedsiębiorstwa - potencjalnego kandydata do przejęcia. Analiza due diligence koncentruje się przede wszystkim na badaniu trzech elementów spółki przejmowanej:

l aktywów i ich struktury oraz struktury i charakteru źródeł jej finansowania,

l zasobów kapitału niematerialnego i prawnego, czyli takich kategorii, jak: patenty, licencje, znaki towarowe, prawa autorskie, udział w rynku, liczba i lojalność odbiorców itp.,

l zasobów kadrowych, czyli jakości i liczby pracowników.


W kolejnym etapie przygotowania transakcji M&A opracowywana jest wycena wartości łączących się firm. W tym celu korzysta się albo z metody dochodowej DCF opartej na dyskontowaniu strumienia przyszłych przepływów pieniężnych, jakie są w stanie generować integrujące się biznesy, albo z metody mnożników rynkowych, takich jak np. wskaźnik cena do zysku (P/E). W szczególnych okolicznościach, na przykład wynikających z faktu, że nabywany podmiot jest deficytowy, jego sytuacja na rynku jest niestabilna, trudno jest określić właściwy mnożnik najlepiej opisujący kondycję ekonomiczną nabywanej firmy, wycenę przeprowadza się w oparciu o metody majątkowe, głównie aktywów netto (wartości księgowej) i wartości odtworzeniowej.


W każdym przypadku wycena musi być oparta na zasadzie status quo, czyli oceny wartości nabywanego i nabywającego przedsiębiorstwa według aktualnych warunków ich funkcjonowania i perspektyw osiągania z nich przyszłych korzyści. Odrębnej analizie (wycenie) podlegać będą korzyści możliwe do osiągnięcia po fuzji lub przejęciu, które zmienią wartość połączonych przedsiębiorstw. Jest to ocena tzw. efektu synergii.


Analiza efektywności transakcji M&A jest formą oceny przedsięwzięć inwestycyjnych i polega na porównaniu wartości obecnych oczekiwanych przepływów pieniężnych pochodzących z przyszłej aktywności połączonych firm z kosztem zakupu przejmowanego przedsiębiorstwa. W celu analizy efektu synergii z transakcji M&A główne zadanie analityka finansowego polegać będzie na udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania:


- Czy połączenie zwiększy łączne przychody ze sprzedaży obu firm? Jakie będą źródła wzrostu przychodów (wzrost cen czy wzrost ilości sprzedawanych produktów przy utrzymaniu cen)? Czy zostanie zmieniony, ujednolicony lub poszerzony sposób dystrybucji produktów? W jakim okresie mogą występować zmiany wartości przychodów ze sprzedaży firm po ich połączeniu?


- Czy połączenie pozwoli zmniejszyć niezbędne inwestycje w aktywa trwałe? Jakie będą przyczyny mniejszego (większego) zapotrzebowania na inwestycje w aktywa trwałe? Czy możliwe jest bardziej efektywne wykorzystanie istniejącego potencjału przez dwie firmy? Czy możliwe będą dezinwestycje dotychczasowych aktywów rzeczowych, finansowych itp.?


- Czy połączenie pozwoli zmniejszyć inwestycje w kapitał obrotowy netto? Jakie będą przyczyny mniejszego zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto (lepszy cykl obrotu zapasami, krótszy okres ściągania należności, dłuższy okres regulowania zobowiązań bieżących)?


- Czy połączenie pozwoli zwiększyć rentowność operacyjną? Jakie koszty ulegną obniżeniu w wyniku fuzji lub przejęcia? Czy będą to koszty bezpośrednie czy pośrednie? Jak mogą zmienić się koszty zarządu i koszty sprzedaży? Jak zmienią się koszty stałe, a jak zmienne?


- Czy ulegnie obniżeniu koszt kapitału w wyniku połączenia? Co przyczyni się do obniżenia kosztu kapitału? Jak zmieni się struktura kapitału?


- Czy połączenie spowoduje obniżenie stopy podatku dochodowego? Co spowoduje obniżenie stopy podatku dochodowego - uzyskanie niedostępnych wcześniej ulg podatkowych, rozliczenie strat jednego z podmiotów itp.?


Piotr Szczepankowski

 

ekspert w dziedzinie finansów

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA